documentation/README.tr

   1 1. GİRİŞ
   2
   3 Wine Microsoft Windows programlarını (DOS, Windows 3.x ve Win32
   4 uygulamaları dahil) Unix üzerinde çalıştırmanıza izin veren bir
   5 programdır. Microsoft Windows ikili dosyalarını yükleyip çalıştıran
   6 bir program yükleyici ve Windows API çağrılarını Unix ve X11
   7 eş değerlerini kullanarak gerçekleyen (Winelib isimli) bir kitaplıktan
   8 oluşur. Kitaplık ayrıca Win32 kodlarını doğal Unix çalışabilir
   9 dosyalarına çevirmek için kullanılabilir.
  10
  11 Wine, GNU LGPL altında dağıtılan özgür bir yazılımdır; ayrıntılar için
  12 LICENSE dosyasına bakabilirsiniz.
  13
  14 2. HIZLI BAŞLANGIÇ
  15
  16 Eğer kaynaktan derlemek istiyorsanız, Wine'ı derlemek ve kurmak için
  17 Wine Kur'u kullanmanız önerilir. Wine kaynak kodu içerisinde (README
  18 dosyasını içeren) en üst dizine geçin ve aşağıdaki komutu verin:
  19
  20 ./tools/wineinstall
  21
  22 Programları "wine [seçenekler] program" şeklinde çalıştırabilirsiniz.
  23 Daha ayrıntılı bilgi ve sorun çözümü için, bu dosyanın geri kalanını,
  24 Wine kılavuz sayfalarını ve özellikle http://www.winehq.org sitesindeki
  25 zengin bilgi arşivini okuyabilirsiniz.
  26
  27 3. GEREKSİNİMLER
  28
  29 Wine'ı derlemek ve çalıştırmak için, aşağıdakilerden en az birine sahip
  30 olmanız gerekir:
  31
  32   Linux sürüm 2.0.36 veya üzeri
  33   FreeBSD 5.3 veya sonrası
  34   Solaris x86 2.5 veya sonrası
  35   NetBSD-current
  36
  37 Wine çalışmak için çekirdek düzeyinde evre desteğine ihtiyaç duyduğundan
  38 sadece yukarıda söz edilen işletim sistemleri desteklenmektedir.
  39 Çekirdek düzeyi evrelerini destekleyen diğer işletim sistemleri de
  40 gelecekte desteklenebilir.
  41
  42 Linux hakkında bilgi:
  43   Linux 2.2.x hala çalışması gerekirken Linux 2.0.x de hala çalışabilir
  44   (çok eski 2.0.x sürümlerinde evre ile ilgili çökmeler yaşanmaktadır),
  45   2.4.x gibi yeni bir çekirdek kullanmak en iyisidir.
  46
  47 FreeBSD hakkında bilgi:
  48   Wine FreeBSD 4.x ve FreeBSD 5.x üzerinde derlenmesi gerekirken
  49   FreeBSD 5.3 öncesi sürümler büyük olasılıkla düzgün çalışmayacaktır.
  50
  51   Ayrıntılı bilgi aşağıdaki adreste yer alan FreeBSD uyarlama ağacında
  52   bulunabilir:
  53   <ftp://ftp.freebsd.org/pub/FreeBSD/ports/ports/emulators/wine/>.
  54
  55 Solaris hakkında bilgi:
  56   Wine'ı derlemek için muhtemelen GNU araçlarına (gcc, gas, vb.) ihtiyaç
  57   duyacaksınız. Uyarı: gas kurmuş olmak onun gcc tarafından kullanılacağını
  58   temin etmez. gas kurduktan sonra yeniden gcc derlemeniz veya cc, as ve ld
  59   sembolik bağlantılarını gnu araçlarına ayarlamanız gerekmektedir.
  60
  61 NetBSD hakkında bilgi:
  62   USER_LDT, SYSVSHM, SYSVSEM ve SYSVMSG seçeneklerinin çekirdeğinizde etkin
  63   olduğundan emin olunuz.
  64
  65
  66
  67 Desteklenen dosya sistemleri:
  68   Wine birçok dosya sisteminde çalışabilir. Bununla beraber, Wine /tmp
  69   dizini için umsdos kullanıldığında hata verecektir. Samba üzerinden
  70   yapılan dosya erişimlerinde de birkaç uyumluluk sorunu raporlanmıştır.
  71   Ayrıca, NTFS şu an sadece okuma kipinde güvenli bir şekilde kullanılabildiği
  72   için NTFS kullanmamanızı öneririz. Windows programları, çalışmak için
  73   neredeyse her zaman yazma erişimine gereksinim duyarlar. NTFS dosyaları
  74   ile çalışmak zorunda kaldığınızda, dosyaları yazılabilir bir konuma
  75   kopyalayabilirsiniz.
  76
  77 Temel gereksinimler:
  78   X11 geliştirme dosyalarının kurulu olması gerekir
  79   (Debian'da xlib6g-dev, Red Hat'da XFree86-devel adlı paketler).
  80
  81 Derleme aracı gereksinimleri:
  82   x86 sistemlerinde gcc >= 2.7.2 gereklidir.
  83   2.7.2.3 öncesi sürümlerde bazı dosyaların en iyilemeli derlenmesinde,
  84   daha çok başlık dosyası yönetimi ile ilgili sorunlardan dolayı hata
  85   oluşmaktadır. pgcc şu an Wine ile çalışmamaktadır. Bu sorunun nedeni
  86   bilinmemektedir.
  87
  88   Elbette "make" aracına da (genellikle GNU make) gereksinim duyacaksınız.
  89
  90   Ayrıca flex 2.5 sürümü ve sonrası ile birlikte bison gereklidir.
  91
  92 Seçeneğe bağlı destek kitaplıkları:
  93   Eğer CUPS yazdırma desteği isterseniz, hem cups hem de cups-devel paketlerini
  94   kurmalısınız.
  95   Tam işlevsel bir msxml gerçeklemesi elde etmek için libxml2 paketini kurunuz.
  96
  97 4. DERLEME
  98
  99 Eğer wineinstall kullanmamayı seçtiyseniz, Wine'ı derlemek için aşağıdaki
 100 komutları çalıştırınız:
 101
 102 ./configure
 103 make depend
 104 make
 105
 106 Bu "wine" programını ve destek kitaplıklarını/ikili dosyalarını derleyecektir.
 107 "wine" programı Windows uygulamalarını yükleyecek ve çalıştıracaktır.
 108 "libwine" ("Winelib") kitaplığı Windows kaynak kodunu Unix altında derlemek
 109 ve bağlamak için kullanılabilir.
 110
 111 Derleme yapılandırma seçeneklerini görmek için ./configure --help giriniz.
 112
 113 Yama dosyası kullanarak yeni bir sürüme yükseltmek için önce en üst dizine
 114 (README dosyasının bulunduğu dizin) geçin. Ardından bir "make clean" yapın
 115 ve şu komutla sürümü yamalayın:
 116
 117     gunzip -c yama-dosyası | patch -p1
 118
 119 "yama-dosyası" yama dosyasının adıdır (Wine-yymmdd.diff.gz benzeri). Ardından
 120 yine "./configure" komutunu verin ve "make depend && make" komutunu
 121 çalıştırın.
 122
 123 5. KURULUM
 124
 125 Wine düzgün bir şekilde inşa edildiğinde, "make install" komutunu
 126 verebilirsiniz; bu komut wine çalışabilir dosyalarını, kılavuz sayfalarını
 127 ve gerekli birkaç dosyayı kuracaktır.
 128
 129 Önce, çakışan eski bir wine kurulumunu kaldırmayı unutmayın. Kurmadan
 130 önce "dpkg -r wine" veya "rpm -e wine" veya "pisi rm wine" ya da
 131 "make uninstall" komutlarından birini deneyin.
 132
 133 Yapılandırma ipuçları için http://www.winehq.org/ adresinde Destek
 134 bölümüne bakınız.
 135
 136 Eğer paylaşımlı kitaplık hataları alıyorsanız
 137 (ör. "Error while loading shared libraries: libntdll.so"), root olarak
 138 kitaplık yolunu /etc/ld.so.conf dosyasına eklediğinizden ve ldconfig
 139 komutunu verdiğinizden emin olun.
 140
 141 6. PROGRAMLARIN ÇALIŞTIRILMASI
 142
 143 Wine'ı çağırırken çalışabilir dosyanın tam yolunu verebilir veya sadece
 144 bir dosya adı belirtebilirsiniz.
 145
 146 Örneğin: Solitaire çalıştırmak için:
 147
 148         wine sol                   (dosyaları konumlandırmak için config
 149         wine sol.exe                dosyasındaki Path arama yolunu kullanarak)
 150
 151         wine c:\\windows\\sol.exe  (DOS dosya adı sözdizimi ile)
 152
 153         wine /usr/windows/sol.exe  (Unix dosya adı sözdizimi ile)
 154
 155         wine sol.exe /parametre1 -parametre2 parametre3
 156                                    (programı parametre vererek çağırma)
 157
 158 Not: komut satırında tam bir dosya adı verildiğinde dosyanın yolu
 159      ayrıca path bilgisine eklenecektir.
 160
 161 Wine henüz tamamlanmış değildir; bu nedenle bazı programlar çökebilir. Eğer
 162 winedbg'yi documentation/debugger.sgml'de belirtildiği gibi düzgün bir şekilde
 163 kurarsanız, bir hata ayıklayıcı satırına düşeceksiniz. Böylece hatayı keşfedip
 164 sorunu çözebilirsiniz. Bunun yapılışı hakkında daha fazla bilgi için lütfen
 165 documentation/debugger.sgml dosyasını okuyunuz.
 166
 167 Wine'ın erişimine açtığınız tüm önemli dosyalarınızı yedeklemelisiniz veya
 168 bu dosyaların özel bir Wine kopyalarını tutmalısınız. Çünkü, bazı dosya
 169 bozulmalarını raporlayan kullanıcılar görülmüştür. Explorer'ı çalıştırmayın,
 170 örneğin, eğer düzgün bir yedeğiniz yoksa bazı dizin adlarının değiştirilmesine
 171 veya bozulmasına yol açabilir. Messenger gibi diğer MS uygulamaları da bir
 172 şekilde Explorer'ı çalıştırdıklarından dolayı güvenli değildir. Birtakım
 173 bozulmalar (!$!$!$!$.pfr) kısmen bu adresteki bilgiler kullanılarak
 174 düzeltilebilir:
 175 http://home.nexgo.de/andi.mohr/download/decorrupt_explorer
 176
 177 7. DAHA FAZLA BİLGİYE ERİŞİM
 178
 179 WWW:    Wine hakkında geniş bilgiyi WineHQ sitesine http://www.winehq.org/
 180         adresinden ulaşarak edinebilirsiniz : çeşitli Wine kılavuzları,
 181         uygulama veritabanı, hata izleme gibi. Burası muhtemelen en iyi
 182         başlangıç noktasıdır.
 183
 184 SSS:    Wine hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz:
 185         http://www.winehq.org/FAQ
 186
 187 Usenet: comp.emulators.ms-windows.wine üzerinde wine ile ilgili konularda
 188         tartışabilir ve yardım alabilirsiniz.
 189
 190 Hatalar:
 191         Hatalarınızı http://bugs.winehq.org adresinden Wine Bugzilla
 192         ile raporlayabilirsiniz. Lütfen bir hata raporlamadan önce
 193         hatanın önceden girilip girilmediğini öğrenmek için bugzilla'da
 194         arama yapınız. Hata raporlarını ayrıca comp.emulators.ms-windows.wine
 195         haber grubuna gönderebilirsiniz.
 196
 197 IRC:    irc.freenode.net sunucusundan #WineHQ kanalı ile çevrimiçi yardım
 198         alabilirsiniz.
 199
 200 Git:    Geçerli Wine geliştirme ağacı Git üzerinden erişilebilir.
 201         Daha fazla bilgi için http://www.winehq.org/git adresine gidiniz.
 202
 203 E-posta listeleri:
 204         Wine geliştiricileri için birtakım e-posta listeleri bulunmaktadır.
 205         Daha fazla bilgi için http://www.winehq.org/forums adresine gidiniz.
 206
 207 Eğer bir şey eklemek veya hata düzeltmek istiyorsanız, lütfen sonraki
 208 sürümde içerilmesi için wine-patches@winehq.org e-posta listesine bir yama
 209 ('diff -u' biçiminde) gönderiniz.
 210
 211 --
 212 Alexandre Julliard
 213 julliard@winehq.org
 214
 215 --
 216 Türkçe çeviri:
 217 Fatih Aşıcı
 218 fasici@linux-sevenler.org