6 <tmdoc-title|Uwagi dla u»ytkowników rosyjskich i ukrai«skich.>
8 Pisanie tekstu po rosyjsku (ukrai«sku) mo»liwe jest na kilka sposobów:
11 <item>Wybór j¦zyka rosyjskiego jako domy±lnego j¦zyka programu poprzez
12 <menu|Edit|Preferences|Language|Russian>. Je±li <TeXmacs> startuje z
13 rosyjskimi menu, to znaczy »e zostaªo to ustawione automatycznie na
14 podstawie konfiguracji systemu.
16 <item>Wybór j¦zyka rosyjskiego dla caªego dokumentu poprzez
17 <menu|Document|Language|Russian>.
19 <item>Wybór j¦zyka rosyjskiego dla fragmentu tekstu u»ywaj¡c
20 <menu|Format|Language|Russian>.
23 Je±li serwer X u»ywa rozszerzenia xkb i jest ustawiony do przeª¡czania
24 pomi¦dzy ªaci«skim i rosyjskim trybem klawiatury, to nie trzeba nic wi¦cej
25 robi¢. Po prostu przeª¡czy¢ klawiatur¦ na rosyjsk¡ i pisa¢. Caªe potrzebne
26 oprogramowanie jest wª¡czone w wspóªczesne dystrybucje Linuxa, a
27 rozszerzenie xkb jest wª¡czone domy±lnie w
28 <with|font-family|tt|XF86Config>. Przy rozszerzeniu xkb, symbole klawiszy
29 s¡ 2-bajtowe i rosyjskie litery s¡ w 0x6??
31 <verbatim| \ \ \ ru basic grp:shift_toggle>
33 To oznacza i» tryb klawiatury jest zmieniany przez <key|l-<key-shift>
34 r-<key-shift>>. Inne popularne metody to <key|<key-control> <key-shift>>
35 lub <key|<key-control> <key-alternate>>, w
36 <with|font-family|tt|/usr/X11R6/lib/X11/xkb/> mo»na znale¹¢ szczegóªy. To
37 zalecana konfiguracja klawiatury dla wspóªczesnych systemów linuxowych,
38 je±li planowane jest cz¦ste korzystanie z cyrylicy.
40 W starszych systemach xkb jest cz¦sto wyª¡czone. kody klawiszy s¡ 1-bajtowe
41 i konfigurowane przez <verbatim|xmodmap>. Gdy X startuj¡, uruchamiane jest
42 polecenie ustawiaj¡ce klawiatur¦, przewa»nie na podstawie pliku u»ytkownika
43 <with|font-family|tt|~/.Xmodmap>, je±li on istnieje. Mo»na ustawi¢ klawisz
44 zmieniaj¡cy tryb i u»y¢ 1-bitowego kodowania cyrylicy (takiego jak koi8-r)
45 w trybie rosyjskim. Jednak pro±ciej jest zainstalowa¢ pakiet
46 <verbatim|xruskb>, i po prostu uruchomi¢
48 <verbatim| \ \ \ xrus jcuken-koi8>
50 na pocz¡tku sesji X. To ustawi ukªad jcuken (zobacz poni»ej) i kodowanie
51 koi8-r dla klawiatury w trybie rosyjskim. Je±li tak b¦dzie ustawiona, to
52 nale»y wybra¢ <menu|Edytuj|Ustawienia|Klawiatura|Metoda wpisu
55 Jest mo»liwe korzystanie z kodowania Windows cp1251 zamiast koi8-r, jednak
56 to jest rzadko stosowane w UNIX. Je±li stosuje si¦
57 <with|font-family|tt|xrus jcuken-cp1251>, nale»y wybra¢ cp1251 zamiast
60 Wszystkie metody opisane powy»ej wymagaj¡ pewnych dziaªa« do
61 \x12zrusyfikowania'' klawiatury. to nie jest trudne, zalecana jest lektura
62 Cyrillic-HOWTO, lub jego aktualnej wersji
64 <verbatim|http://www.inp.nsk.su/<with|font-family|tt|~baldin/Cyrillic-HOWTO-russian/Cyrillic-HOWTO-russian.html>>
66 Dodatkowo powy»sze metody wpªywaj¡ na wszystkie programy w X: edytory
67 tekstowe, terminale, <TeXmacs> itp.
69 Je±li wprowadzanie cyrylicy ma miejsce rzadko, prawidªowe ustawienie
70 klawiatury mo»e by¢ wi¦kszym problemem ni» jest to warte. <TeXmacs> ma
71 metody pisania cyrylic¡, które nie wymagaj¡ wcze±niejszej pracy. Oczywi±cie
72 te metody dziaªaj¡ wyª¡cznie w <TeXmacs>, bez wpªywu na inne proramy.
74 Najprostsz¡ metod¡ pisania cyrylic¡ na standardowej klawiaturze, bez
75 programowego wsparcia, jest wybranie <menu|Edit|Preferences|Keyboard|Cyrillic
76 input method|translit>. Wtedy wprowadzenie ªaci«skiego znaku wyprodukuje
77 \x12najbardziej podobny'' znak rosyjski. Aby uzyska¢ niektóre znaki potrzeba
78 wpisa¢ 2- lub 3-literowe kombinacje:<vspace|1fn>
80 <big-table|<descriptive-table|<tformat|<cwith|2|11|1|1|cell-halign|l>|<cwith|2|11|2|2|cell-halign|l>|<cwith|2|11|2|2|cell-halign|c>|<cwith|2|11|4|4|cell-halign|l>|<cwith|2|11|4|4|cell-halign|c>|<table|<row|<cell|Skrót>|<cell|Znak>|<cell|Skrót(y)>|<cell|znak>>|<row|<cell|<kbd-text|"
81 e>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|¼>>|<cell|<kbd-text|"
82 E>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|œ>>>|<row|<cell|<key|y
83 o>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|¼>>|<cell|<key|Y o> <key|Y
84 O>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|œ>>>|<row|<cell|<key|z
85 h>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|æ>>|<cell|<key|Z h> <key|Z
86 H>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|Æ>>>|<row|<cell|<key|j
87 <key-variant>>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|æ>>|<cell|<key|J
88 <key-variant>>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|Æ>>>|<row|<cell|<key|c
89 h>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|÷>>|<cell|<key|C h> <key|C
90 H>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|×>>>|<row|<cell|<key|s
91 h>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|ø>>|<cell|<key|S h> <key|S
92 H>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|Ø>>>|<row|<cell|<key|s c
93 h>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|ù>>|<cell|<key|S c h> <key|S
94 C H>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|Ù>>>|<row|<cell|<key|e
95 <key-variant>>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|ý>>|<cell|<key|E
96 <key-variant>>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|Ý>>>|<row|<cell|<key|y
97 u>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|þ>>|<cell|<key|Y u> <key|Y
98 U>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|Þ>>>|<row|<cell|<key|y
99 a>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|ÿ>>|<cell|<key|Y a> <key|Y
100 A>>|<cell|<with|language|russian|font|cyrillic|ß>>>>>>|Wpisywanie cyrylicy
101 na klawiaturze ªaci«skiej.>
103 Je±li potrzeba uzyska¢, np.
\x12<with|language|russian|<with|font|cyrillic|ñõ>''>
104 a nie
\x12<with|language|russian|<with|font|cyrillic|ø>>'', to nale»y wpisa¢
105 <key|s / h>. Oczywi±cie, wybór
\x12optymalnego'' odwzorowania ªaci«skich liter
106 na cyrylic¦ nie jest jedyny. Mo»na zbada¢ odwzorowanie dostarczone przez
107 <TeXmacs> i nadpisa¢ je poprzez <with|font-family|tt|~/.TeXmacs/progs/my-init-texmacs.scm>.
109 Wybór jcuken zamiast translit daje
\x12oficjalny'' ukªad rosyjskiej maszyny do
110 pisania. Nazwany jest tak poniewa» klawisze
\x12qwerty'' daj¡
111 \x12<with|language|russian|<with|font|cyrillic|éöóêåí>>''. Ta metoda
112 wprowadzania jest bardzo u»yteczna je±li klawiatura ma dodatkowe podpisy na
113 klawiszach (wyprodukowana w Rosji, lub z r¦cznie dodanymi naklejkami).
115 Je±li na klawiaturze nie ma podpisów cyrylic¡ wygodniejszy mo»e by¢ ukªad
116 yawerty, gdzie klawisze
\x12qwerty'' daj¡
\x12<with|language|russian|<with|font|cyrillic|ÿâåðòû>>''.
117 Ka»dy znak ªaci«ski jest przeksztaªcany w
\x12podobny'' rosyjski; niektóre
118 dodatkowe litery rosyjskie s¡ uzyskiwane poprzez <key|<key-shift>>-cyfra.
119 <TeXmacs> u»ywa troch¦ zmodyfikowanego ukªadu yawerty, poniewa» nie u»ywa
120 dla niego klawiszy <key|$>, <key|¿>, <key|\\>, które s¡ wa»ne dla
121 <TeXmacs>. Odpowiadaj¡ce znaki rosyjskie s¡ tworzone przez kombinacje
124 <tmdoc-copyright|1998--2002|Joris van der Hoeven>
126 <tmdoc-license|Permission is granted to copy, distribute and/or modify this
127 document under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
128 or any later version published by the Free Software Foundation; with no
129 Invariant Sections, with no Front-Cover Texts, and with no Back-Cover
130 Texts. A copy of the license is included in the section entitled "GNU Free
131 Documentation License".>
136 <associate|language|polish>
137 <associate|page-bot|30mm>
138 <associate|page-even|30mm>
139 <associate|page-odd|30mm>
140 <associate|page-reduce-bot|15mm>
141 <associate|page-reduce-left|25mm>
142 <associate|page-reduce-right|25mm>
143 <associate|page-reduce-top|15mm>
144 <associate|page-right|30mm>
145 <associate|page-top|30mm>
146 <associate|page-type|a4>
147 <associate|par-width|150mm>
148 <associate|sfactor|4>