retocs de tasques (prioiritzant sobretot) i versió a 0.5.0-alfa i no -beta perquè...
[apunts-espa-matematiques.git] / ng-relacions-variables-proporcionalitat-inversa.conTeXt
blob7ad21421a2a1d7d490493e7e77b18b4e4d828118
1 \startsection[reference=seccio:proporcionalitat-inversa, title={Proporcionalitat inversa}]
3 \startsubject[title={Preguntes}]
5 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-1, title={velocitat i temps d'arribada}] Aquests diagrames (vegeu taula~\in[taula:trajectes-mitjans-transport-velocitat-temps]) indiquen les velocitats i els temps d'arribada d'una sèrie de mitjans de transport. Calculeu \startitemize[a, text] \item el temps d'arribada per a la velocitat indicada \item i la velocitat necessària per arribar en el temps indicat \stopitemize
7 \startplacetable[location=force, reference=taula:trajectes-mitjans-transport-velocitat-temps, title={Velocitats i temps d'arribada d'un conjunt de mitjans de transport}]
8 \bTABLE[frame=off,align={flushleft,lohi},width=fit, offset=2mm]
9   \bTR
10     \bTD
11       Avió
12     \eTD
13     \bTD
14       \starttikzpicture
15         \draw (0,0) circle (1);
16         \draw (0,0) node {$900 \unit{kilo meter per hour}$};
17         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$2 \unit{hour}$};
18       \stoptikzpicture
19     \eTD
20     \bTD
21       \starttikzpicture
22         \draw (0,0) circle (1);
23         \draw (0,0) node {$820 \unit{kilo meter per hour}$};
24         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$? \unit{hour}$};
25       \stoptikzpicture
26     \eTD
27     \bTD
28       \starttikzpicture
29         \draw (0,0) circle (1);
30         \draw (0,0) node {$? \unit{kilo meter per hour}$};
31         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$5 \unit{hour}$};
32       \stoptikzpicture
33     \eTD
34   \eTR
35   \bTR
36     \bTD
37       Tren
38     \eTD
39     \bTD
40       \starttikzpicture
41         \draw (0,0) circle (1);
42         \draw (0,0) node {$100 \unit{kilo meter per hour}$};
43         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$1,5 \unit{hour}$};
44       \stoptikzpicture
45     \eTD
46     \bTD
47       \starttikzpicture
48         \draw (0,0) circle (1);
49         \draw (0,0) node {$80 \unit{kilo meter per hour}$};
50         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$? \unit{hour}$};
51       \stoptikzpicture
52     \eTD
53     \bTD
54       \starttikzpicture
55         \draw (0,0) circle (1);
56         \draw (0,0) node {$? \unit{kilo meter per hour}$};
57         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$0,5 \unit{hour}$};
58       \stoptikzpicture
59     \eTD
60   \eTR
61   \bTR
62     \bTD
63       Vaixell
64     \eTD
65     \bTD
66       \starttikzpicture
67         \draw (0,0) circle (1);
68         \draw (0,0) node {$20 \, \text{Nusos}$};
69         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$80 \, \text{Min}$};
70       \stoptikzpicture
71     \eTD
72     \bTD
73       \starttikzpicture
74         \draw (0,0) circle (1);
75         \draw (0,0) node {$25 \, \text{Nusos}$};
76         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$? \, \text{Min}$};
77       \stoptikzpicture
78     \eTD
79     \bTD
80       \starttikzpicture
81         \draw (0,0) circle (1);
82         \draw (0,0) node {$? \, \text{Nusos}$};
83         \draw (0,-1) node[anchor=north] {$3 \unit{hour}$};
84       \stoptikzpicture
85     \eTD
86   \eTR
87 \eTABLE
88 \stopplacetable
90 \stopexercici
92 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-2, title={processadors i temps d'acabament}] En aquests diagrama (vegeu taula~\in[taula:processadors-temps]) s'indica el nombre de processadors que s'empren per realitzar diverses tasques i el temps estimat per acabar-la (en minuts i segons).
94 \startplacetable[location={force, split}, reference=taula:processadors-temps, title={Nombre de processadors i temps estimat d'acabament de diverses tasques}]
95 \bTABLE[frame=off, align={flushleft, lohi}, width=fit, offset=2mm, split=yes]
96   \bTR
97     \bTD
98       TASCA 1
99     \eTD
100     \bTD
101       \starttikzpicture
102         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
103         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
104         % pins
105         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
106                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
107         }
108         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
109                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
110         }
111         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
112                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
113         }
114         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
115                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
116         }
117       \stoptikzpicture
118       \starttikzpicture
119         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
120         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
121         % pins
122         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
123                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
124         }
125         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
126                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
127         }
128         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
129                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
130         }
131         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
132                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
133         }
134       \stoptikzpicture
135       \starttikzpicture
136         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
137         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
138         % pins
139         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
140                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
141         }
142         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
143                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
144         }
145         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
146                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
147         }
148         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
149                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
150         }
151       \stoptikzpicture
152     \eTD
153     \bTD
154       tarden
155     \eTD
156     \bTD
157       \starttikzpicture
158         \draw (0,0) -- (3,0) -- (3,2) -- (0,2) --cycle;
159         \draw (0.2,0.2) -- (2.8,0.2) -- (2.8,1.8) -- (0.2,1.8) -- cycle;
160         \draw (1.5,1) node {05:00};
161       \stoptikzpicture
162     \eTD
163   \eTR
164   \bTR[topframe=on]
165     \bTD
166       TASCA 2
167     \eTD
168     \bTD
169       \starttikzpicture
170         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
171         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
172         % pins
173         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
174                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
175         }
176         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
177                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
178         }
179         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
180                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
181         }
182         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
183                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
184         }
185       \stoptikzpicture
186       \starttikzpicture
187         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
188         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
189         % pins
190         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
191                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
192         }
193         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
194                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
195         }
196         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
197                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
198         }
199         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
200                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
201         }
202       \stoptikzpicture
203       
204       \starttikzpicture
205         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
206         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
207         % pins
208         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
209                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
210         }
211         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
212                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
213         }
214         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
215                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
216         }
217         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
218                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
219         }
220       \stoptikzpicture
221       \starttikzpicture
222         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
223         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
224         % pins
225         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
226                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
227         }
228         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
229                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
230         }
231         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
232                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
233         }
234         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
235                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
236         }
237       \stoptikzpicture
239     \eTD
240     \bTD
241       tarden
242     \eTD
243     \bTD
244       \starttikzpicture
245         \draw (0,0) -- (3,0) -- (3,2) -- (0,2) --cycle;
246         \draw (0.2,0.2) -- (2.8,0.2) -- (2.8,1.8) -- (0.2,1.8) -- cycle;
247         \draw (1.5,1) node {12:30};
248       \stoptikzpicture
249     \eTD
250   \eTR
251   \bTR[topframe=on]
252     \bTD
253       TASCA 3
254     \eTD
255     \bTD
256       \starttikzpicture
257         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
258         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
259         % pins
260         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
261                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
262         }
263         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
264                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
265         }
266         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
267                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
268         }
269         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
270                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
271         }
272       \stoptikzpicture
273       \starttikzpicture
274         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
275         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
276         % pins
277         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
278                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
279         }
280         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
281                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
282         }
283         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
284                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
285         }
286         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
287                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
288         }
289       \stoptikzpicture
290     \eTD
291     \bTD
292       tarden
293     \eTD
294     \bTD
295       \starttikzpicture
296         \draw (0,0) -- (3,0) -- (3,2) -- (0,2) --cycle;
297         \draw (0.2,0.2) -- (2.8,0.2) -- (2.8,1.8) -- (0.2,1.8) -- cycle;
298         \draw (1.5,1) node {02:20};
299       \stoptikzpicture
300     \eTD
301   \eTR
302   \bTR[topframe=on]
303     \bTD
304       TASCA 4
305     \eTD
306     \bTD
307       \starttikzpicture
308         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
309         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
310         % pins
311         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
312                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
313         }
314         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
315                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
316         }
317         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
318                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
319         }
320         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
321                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
322         }
323       \stoptikzpicture
324       \starttikzpicture
325         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
326         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
327         % pins
328         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
329                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
330         }
331         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
332                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
333         }
334         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
335                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
336         }
337         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
338                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
339         }
340       \stoptikzpicture
341       \starttikzpicture
342         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
343         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
344         % pins
345         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
346                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
347         }
348         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
349                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
350         }
351         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
352                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
353         }
354         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
355                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
356         }
357       \stoptikzpicture
358       
359       \starttikzpicture
360         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
361         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
362         % pins
363         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
364                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
365         }
366         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
367                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
368         }
369         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
370                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
371         }
372         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
373                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
374         }
375       \stoptikzpicture
376       \starttikzpicture
377         \draw (0,0) -- (1.5,0) -- (1.5,1.5) -- (0,1.5) -- cycle;
378         \draw (0.75,0.75) node {CPU};
379         % pins
380         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
381                 \draw [line width=1mm] (\x,1.5) -- (\x,1.7);
382         }
383         \foreach \x in {0.3,0.6,...,1.5}{
384                 \draw [line width=1mm] (\x,0) -- (\x,-0.2);
385         }
386         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
387                 \draw [line width=1mm] (1.5,\y) -- (1.7,\y);
388         }
389         \foreach \y in {0.3,0.6,...,1.5}{
390                 \draw [line width=1mm] (-0.2,\y) -- (0,\y);
391         }
392       \stoptikzpicture
393       
394     \eTD
395     \bTD
396       tarden
397     \eTD
398     \bTD
399       \starttikzpicture
400         \draw (0,0) -- (3,0) -- (3,2) -- (0,2) --cycle;
401         \draw (0.2,0.2) -- (2.8,0.2) -- (2.8,1.8) -- (0.2,1.8) -- cycle;
402         \draw (1.5,1) node {00:40};
403       \stoptikzpicture
404     \eTD
405   \eTR
406 \eTABLE
407 \stopplacetable
409 \startitemize[a]
410 \item Calculeu el temps que es tardaria a acabar
411   \startitemize[A, packed, columns]
412   \item La tasca 1 amb 5 CPU
413   \item La tasca 2 amb 7 CPU
414   \item La tasca 3 amb 5 CPU
415   \item La tasca 4 amb 9 CPU
416   \stopitemize
417 \item Calculeu el nombre de CPU necessàries per acabar:
418   \startitemize[A, packed, columns]
419   \item La tasca 1 en 12 hores
420   \item La tasca 2 en 6 hores
421   \item La tasca 3 en 1 hora
422   \item La tasca 4 amb 10 minuts
423   \stopitemize
424 \stopitemize
425 \stopexercici
427 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-3, title={nombre de màquines i producció}] Una cooperativa disposa de tres màquines d'esclovellar. \startitemize[a, text] \item Es considera comprar dues màquines més del mateix tipus per augmentar la producció. Quant de temps s'estalviarien en la producció? \item Quantes màquines s'haurien de comprar per baixar el temps de producció al 50\%? \stopitemize
430 \blank[big]
431 Dades necessàries: les tres màquines esclovellen 3000 kilograms en 8 hores.
432 \stopexercici
434 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-4, title={preu marginal}] Sabem quins són els preus d'una capsa de tatxes segons el nombre d'unitats comprades (vegeu taula~\in[taula:preus-tatxes]).
436 \startplacetable[location=force, reference=taula:preus-tatxes, title={Preus de les capses de tatxes}]
437 \bTABLE[frame=on,align={flushleft,lohi},width=fit, offset=2mm]
438   \bTR
439     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
440       Unitats
441     \eTD
442     \bTD
443       500 unitats
444     \eTD
445     \bTD
446       1000 unitats
447     \eTD
448   \eTR
449   \bTR
450     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
451       Preu capsa
452     \eTD
453     \bTD[align={middle,lohi}]
454       3,65 €
455     \eTD
456     \bTD[align={middle,lohi}]
457       7,00 €
458     \eTD
459   \eTR
460   \bTR
461     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
462       Preu marginal
463     \eTD
464     \bTD
465     
466     \eTD
467     \bTD
468     
469     \eTD
470   \eTR
471 \eTABLE
472 \stopplacetable
474 \startitemize[a]
475 \item Podeu calcular el cost de cada tatxa. Realment això es defineix com a {\em cost marginal}\index{cost marginal}, és a dir, el cost de cada unitat.
476 \item Què costaria una tatxa en una capsa de 5000 unitats?
477 \item Quina capacitat hauria de tenir la capsa per a què el cost marginal fos de 0,001 €?
478 \stopitemize
479 \stopexercici
481 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-5, title={llei de Pareto}] En aquest diagrama (figura~\in[figura:edicicions-wiki]) es representa el nombre de persones i el nombre d'edicions d'un wiki, com podria ser Wikipedia.
483 \startplacefigure[location=here, reference=figura:edicicions-wiki, title={Diagrama que representa el nombre de persones amb un nombre d'edicions determinat. Les variables són inversament proporcionals. El diagrama no està a escala.}]
484 \bTABLE[frame=off,align={flushleft,lohi},width=fit, offset=2mm]
485   \bTR
486     \bTD
487       \starttikzpicture
488         \draw (0,0) -- (2,0) -- (2,6) -- (0,6) --cycle;
489         \filldraw[fill=red!20] (0,0) -- (2,0) -- (2,6) -- (0,6) --cycle;
490         \draw (1,6) node[anchor=south] {6000 edicions};
491         \draw (1,0) node[anchor=north] {10 usuaris};
492       \stoptikzpicture
493       \starttikzpicture
494         \draw (0,0) -- (2,0) -- (2,3) -- (0,3) --cycle;
495         \filldraw[fill=orange!20] (0,0) -- (2,0) -- (2,3) -- (0,3) --cycle;
496         \draw (1,3) node[anchor=south] {1200 edicions};
497         \draw (1,0) node[anchor=north] {50 usuaris};
498       \stoptikzpicture
499       \starttikzpicture
500         \draw (0,0) -- (2,0) -- (2,1.5) -- (0,1.5) --cycle;
501         \filldraw[fill=blue!20] (0,0) -- (2,0) -- (2,1.5) -- (0,1.5) --cycle;
502         \draw (1,1.5) node[anchor=south] {??? edicions};
503         \draw (1,0) node[anchor=north] {100 usuaris};
504       \stoptikzpicture
505       \starttikzpicture
506         \draw (0,0) -- (2,0) -- (2,0.75) -- (0,0.75) --cycle;
507         \filldraw[fill=green!20] (0,0) -- (2,0) -- (2,0.75) -- (0,0.75) --cycle;
508         \draw (1,0.75) node[anchor=south] {??? edicions};
509         \draw (1,0) node[anchor=north] {200 usuaris};
510       \stoptikzpicture
511       \starttikzpicture
512         \draw (0,0) -- (2,0) -- (2,0.375) -- (0,0.375) --cycle;
513         \filldraw[fill=orange!20] (0,0) -- (2,0) -- (2,0.375) -- (0,0.375) --cycle;
514         \draw (1,0.375) node[anchor=south] {??? edicions};
515         \draw (1,0) node[anchor=north] {500 usuaris};
516       \stoptikzpicture
517     \eTD
518   \eTR
519 \eTABLE
520 \stopplacefigure
522 \blank[medium]
523 \startitemize
524 \starthead{Part 1}
526 El diagrama està incomplet. El podríeu completar?
528 \stophead
529 \starthead{Part 2}
531 \startitemize[a]
532 \item El diagrama anterior no està a escala. Segons les dades que heu esbrinat, el podríeu dibuixar a escala?
533 \item Podríeu haver completat el diagrama anterior si haguéssiu tengut la dada que 50 usuaris fan 2000 edicions?
534 \stopitemize
536 \stophead
538 \stopitemize
540 \blank[big]
541 La {\em Llei de Pareto}\index{llei+de Pareto} {\em essencialment} diu que la riquesa en el món es distribueix desigualment: hi ha molt poca gent rica i moltes persones pobres \cite{wikipedia-principi-de-Pareto}. Aquesta llei es pot generalitzar a altres àmbits en el que es diu {\em Llei potencial}\index{llei+potencial} \cite{wikipedia-llei-potencial}.
542 \stopexercici
544 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-6, title={pressió del gas}] Es sap que a més pressió un gas ocupa menys volum \cite{wikipedia-llei-gasos-ideals}. De fet, les variables pressió i volum són inversament proporcionals. Sabent això, podríeu completar aquesta taula (taula~\in[taula:gas-ideal-pressio-volum])?
546 \startplacetable[location=force, reference=taula:gas-ideal-pressio-volum, title={Preus de les capses de tatxes}]
547 \bTABLE[frame=on,align={flushleft,lohi},width=fit, offset=2mm]
548   \bTR
549     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
550       Pressió
551     \eTD
552     \bTD
553       $5 \unit{kilo pascal}$
554     \eTD
555     \bTD
556       $12 \unit{kilo pascal}$
557     \eTD
558     \bTD
559       $3 \unit{kilo pascal}$
560     \eTD
561     \bTD
562       $36 \unit{kilo pascal}$
563     \eTD
564   \eTR
565   \bTR
566     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
567       Volum
568     \eTD
569     \bTD[align={middle,lohi}]
570       $2 \unit{cubic meter}$
571     \eTD
572     \bTD[align={middle,lohi}]
573       
574     \eTD
575     \bTD[align={middle,lohi}]
576       
577     \eTD
578     \bTD[align={middle,lohi}]
579       
580     \eTD
581   \eTR
582 \eTABLE
583 \stopplacetable
585 \stopexercici
587 \startexercici[reference=exercici:proporcionalitat-inversa-7, title={pes de la càrrega i velocitat màxima d'un vehicle}] A partir d'un punt, quan major és la massa de la càrrega que duu un vehicle menor és la velocitat màxima que pot assolir (vegeu taula~\in[taula:pes-i-velocitat-maxima-bicicleta]). En realitat la massa de la càrrega i la velocitat es relacionen de forma inversament proporcional.
589 \startplacetable[location=force, reference=taula:pes-i-velocitat-maxima-bicicleta, title={Velocitat màxima d'una bicicleta en funció de la massa de la càrrega}]
590 \bTABLE[frame=on,align={middle,lohi},width=fit, offset=2mm]
591   \bTR
592     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
593       Càrrega ($\unit{kilo gram}$)
594     \eTD
595     \bTD
596       $20 \unit{kilo gram}$
597     \eTD
598     \bTD
599       $60 \unit{kilo gram}$
600     \eTD
601     \bTD
602       $80 \unit{kilo gram}$
603     \eTD
604     \bTD
605       $100 \unit{kilo gram}$
606     \eTD
607   \eTR
608   \bTR
609     \bTD[background=color, backgroundcolor=tablecolor, color=black, align={middle,lohi},style=ss,headstyle=ss]
610       Velocitat màxima ($\unit{kilo meter per hour}$)
611     \eTD
612     \bTD
613       $50 \unit{kilo meter per hour}$
614     \eTD
615     \bTD
616       
617     \eTD
618     \bTD
619       
620     \eTD
621     \bTD
622       
623     \eTD
624   \eTR
625 \eTABLE
626 \stopplacetable
628 Completeu la taula anterior.
629 \stopexercici
631 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-1, title={caseta}] Es sap que vint persones tarden 24 dies a fer una caseta. Quant tardaran 5 persones?
632 \stopexercici
634 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-2, title={dipòsit}] Un dipòsit és ple en 12 hores utilitzant una boca d'aigua que expulsa 180 litres d'aigua per minut. Calculeu:
635 \startitemize[a]
636 \item El temps que tardaria a omplir-se si la boca d'aigua llancés 90 litres per minut
637 \item La quantitat d'aigua per minut que seria necessària que sortís per la boca d'aigua per omplir el dipòsit en 36 hores
638 \stopitemize
639 \stopexercici
641 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-3, title={puzzle}] Cinc persones tarden 1 hora a resoldre un puzzle. Quantes hores tardaran set persones?
642 \stopexercici
644 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-4, title={construcció d'una paret}] Sis obrers tarden dues hores en fer una paret. Quant tardaran 4 obrers?
645 \stopexercici
647 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-5, title={escriure un conte}] Tres persones són capaces d'escriure un conte en 6 hores. Quant tardaria una sola persona a escriure el mateix conte?
648 \stopexercici
650 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-6, title={aixetes}] Tenim un dipòsit i 4 aixetes damunt seu que estan totes tancades. Si obrim 3 de les 4 aixetes, tardam 39 minuts. Quant tardaríem en omplir el dipòsit amb les 4 aixetes obertes?
651 \stopexercici
653 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-7, title={pintar una paret}] Quatre obrers tarden 3 hores per pintar una paret. \startitemize[a,text] \item Quantes hores tardaran 6 obrers? \item Quants d'obrers fan falta per pintar la paret en 4 hores?\stopitemize
654 \stopexercici
656 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-8, title={banda de música}] Una colla de 5 amics formen un grup de rock. Volen llogar els instruments i els toca pagar 60 € a cadascun. Ho troben una mica car i demanen la col·laboració d'un altre amic. Quant haurà de pagar ara cadascun?
657 \stopexercici
659 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-9, title={tasca de Català}] El professor de Català ha donat a fer a 4 alumnes un treball de 60 pàgines en total, fent 15 pàgines cadascun. Si un d'ells s'ha posat malalt i els altres han d'acabar el treball, quantes pàgines de més han de fer cadascun?
660 \stopexercici
662 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-10, title={velocitat d'un cotxe}] Si un cotxe tarda 2h 20 min en arribar al seu destí anant a $80 \unit{kilo meter per hour}$. Quant tardarà si va a $100 \unit{kilo meter per hour}$?
663 \stopexercici
665 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-11, title={excavadores}] Si deu excavadores tarden 30 dies en fer un túnel pel metro de Palma, què tardarien 4 excavadores?
666 \stopexercici
668 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-v1.1-exercici-12, title={aixetes}] Quatre aixetes tarden 6 hores per omplir un dipòsit. Què tardaran vint-i-dues aixetes? Expresseu-ho en hores, minuts i segons.
669 \stopexercici
671 \startexercici[reference=exer:proporcionalitat-inversa-Xisco-Sebastia-modificat, title={consum d'aigua $\star$}] Una persona fa un viatge pel desert. Per estalviar aigua, decideix beure aigua a raó de 33 cl per dia perquè li basti l'aigua per 15 dies. I així ho fa durant la primera setmana, després de la qual es perd.
673 Per això decideix reduir encara més el consum d'aigua a $10 \unit{centi liter per day}$.
675 \startitemize[a]
676 \item Calculeu per quants dies li bastarà l'aigua que li queda
677 \item Quina quantitat d'aigua tenia al dipòsit inicialment i després d'una setmana
678 \stopitemize
679 \stopexercici
681 \stopsubject
683 \page[yes]
684 \startsubject[title={Solucions}]
686 \startitemize[1][distance=0.5cm]
687 \item
688 \stopitemize
690 \stopsubject
692 \stopsection