docs/manual/new_features_2_0.xml.tr

   1 <?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
   2 <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd">
   3 <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?>
   4 <!-- English Revision: 420990 -->
   5 <!-- =====================================================
   6  Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   7    Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
   8 ========================================================== -->
   9
  10 <!--
  11  Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
  12  contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
  13  this work for additional information regarding copyright ownership.
  14  The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
  15  (the "License"); you may not use this file except in compliance with
  16  the License.  You may obtain a copy of the License at
  17
  18      http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
  19
  20  Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
  21  distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
  22  WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
  23  See the License for the specific language governing permissions and
  24  limitations under the License.
  25 -->
  26
  27 <manualpage metafile="new_features_2_0.xml.meta">
  28
  29 <title>Apache 2.0’da Yeni olan Özellikler</title>
  30
  31 <summary>
  32   <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun 1.3 ve 2.0 sürümleri arasındaki
  33     başlıca değişikliklerin bazılarına değinilmiştir.</p>
  34 </summary>
  35
  36 <seealso><a href="upgrading.html">1.3’ten 2.0’a Yükseltme</a></seealso>
  37
  38   <section id="core">
  39     <title>Çekirdekteki Gelişmeler</title>
  40
  41     <dl>
  42       <dt>Unix Evreleri</dt>
  43
  44       <dd>POSIX evreleri desteği olan Unix sistemlerinde Apache, çok evreli
  45         kipte çok süreçlilik şeklinde melez bir yapıda çalışır. Bu bir çok
  46         bakımdan ölçeklenebilirliği arttırsa da bütün yapılandırmalarda
  47         sağlanamaz.</dd>
  48
  49       <dt>Yeni Paket Derleme Sistemi</dt>
  50
  51       <dd>Yeni kaynak paketi derleme sistemi <code>autoconf</code> ve
  52         <code>libtool</code>’a dayalı olarak sıfırdan, yeni baştan yazıldı.
  53         Böylece Apache’nin paket yapılandırma sistemi diğer paketlerinkiyle
  54         benzerlik kazanmış oldu.</dd>
  55
  56       <dt>Çok Sayıda Protokol Desteği</dt>
  57
  58       <dd>Apache artık çok sayıda protokol ile hizmet sunacak bir alt yapıya
  59         sahiptir. Örneğin, <module>mod_echo</module> modülü bu amaçla
  60         yazılmıştır.</dd>
  61
  62       <dt>Unix dışı platformalara daha iyi destek</dt>
  63
  64       <dd>Apache 2.0 sürümleri,  BeOS, OS/2, Windows gibi Unix olmayan
  65         platformlarda daha hızlı ve daha kararlı çalışacak duruma
  66         getirilmiştir. Genelde iyi geliştirilmemiş olan dolayısıyla istenen
  67         başarımı sağlayamayan POSIX taklit katmanlarının kullanımından
  68         vazgeçilmiş, platforma özgü <a href="mpm.html">çok süreçlilik
  69         modülleri</a> (MPM) ve Apache Taşınabilirlik Arayüzü (APR) sayesinde
  70         bu platformlar artık kendi doğal programlama arayüzleriyle
  71         gerçeklenir olmuştur.</dd>
  72
  73       <dt>Yeni Apache Programlama Arayüzü</dt>
  74
  75       <dd>Modüller için kullanılan programlama arayüzü 2.0 sürümüyle önemli
  76         değişikliklere uğramıştır. 1.3 sürümünde görülen modüllerle ilgili
  77         sıralama/öncelik sorunlarının çoğu giderilmiştir. 2.0 sürümü bu
  78         işlemleri daha bir özdevimli yapar olmuştur; daha fazla esneklik
  79         sağlamak için artık kancalı modül sıralaması kullanılabilmektedir.
  80         Ayrıca, arayüze, Apache sunucu çekirdeğini yamamaya gerek kalmadan
  81         modüllerle sunucu yeteneklerinin arttırılabilmesini sağlayan yeni
  82         çağrılar eklenmiştir.</dd>
  83
  84       <dt>IPv6 Desteği</dt>
  85
  86       <dd>IPv6’nın Apache Taşınabilirlik Arayüzü kütüphanesi tarafından
  87         desteklendiği sistemlerde Apache öntanımlı olarak IPv6 soketlerini
  88         dinler. Bundan başka, <directive module="mpm_common"
  89         >Listen</directive>, <directive module="core"
  90         >NameVirtualHost</directive> ve <directive module="core"
  91         >VirtualHost</directive> yönergelerinin IPv6 sayısal adres
  92         dizgelerini desteklemesi sağlanmıştır.<br />Örnek: <code>Listen
  93         [2001:db8::1]:8080</code></dd>
  94
  95       <dt>Süzme</dt>
  96
  97       <dd>Apache modülleri, artık, sunucuya teslim edilen veya sunucudan
  98         teslim alınan içerik akımları üzerinde süzgeç gibi davranacak şekilde
  99         yazılabilmektedir. Bu sayede, örneğin CGI betiklerinin çıktılarının
 100         <module>mod_include</module> modülünün <code>INCLUDES</code> süzgeci
 101         kullanılarak SSI yönergeleri için çözümlenmesi mümkündür. CGI
 102         programlarının birer eylemci olarak davranması gibi,
 103         <module>mod_ext_filter</module> modülü de harici programların birer
 104         süzgeç olarak davranabilmesini mümkün kılar.</dd>
 105
 106       <dt>Çok Dilli Hata Yanıtları</dt>
 107
 108       <dd>Hata yanıtlarının tarayıcılara yönelik iletileri artık SSI
 109         belgeleri kullanılarak çeşitli dillerde sağlanabilmektedir. Bunlar
 110         ayrıca yönetici tarafından görünüş ve kullanışlılık tutarlılığı
 111         bakımından kişiselleştirilebilmektedir.</dd>
 112
 113       <dt>Basitleştirilmiş Yapılandırma</dt>
 114
 115       <dd>Bazı yönergelerle ilgili kafa karışıklıkları giderilmiştir.
 116         Bilhassa belli bir IP adresini dinlemek için kullanılan
 117         <code>Port</code> ve <code>BindAddress</code> yönergeleri ile ilgili
 118         karışıklığın önüne geçmek için sadece <directive module="mpm_common"
 119         >Listen</directive> yönergesi yeterli olmaktadır. <directive
 120         module="core">ServerName</directive> yönergesi ise sadece yönlendirme
 121         ve sanal konak tanıma amacıyla sunucu ismi ve port belirtiminde
 122         kullanılmaktadır.</dd>
 123
 124       <dt>Doğal Windows NT Unicode Desteği</dt>
 125
 126       <dd>Apache 2.0, Windows NT üzerinde artık tüm dosya sistemi
 127         kodlamalarında utf-8 kullanmaktadır. Bu destek, Windows 2000 ve
 128         Windows XP dahil tüm Windows NT temelli sistemlere çok dillilik
 129         desteğini sağlamak üzere mevcut Unicode dosya sistemine doğrudan
 130         uyarlanır. <em>Dosya sisteminde makinenin yerel karakter kodlamasını
 131         kullanan kullanan Windows 95, 98 ve ME için bu destek
 132         yoktur.</em></dd>
 133
 134       <dt>Düzenli İfade Kütüphanesi Güncellemesi</dt>
 135
 136       <dd>Apache 2.0’da <a href="http://www.pcre.org/">Perl uyumlu düzenli
 137         ifade kütüphanesi</a> bulunur. Tüm düzenli ifadelerde artık çok daha
 138         güçlü olan Perl 5 sözdizimi kullanılmaktadır.</dd>
 139
 140     </dl>
 141   </section>
 142
 143   <section id="module">
 144     <title>Modüllerdeki Gelişmeler</title>
 145
 146     <dl>
 147       <dt><module>mod_ssl</module></dt>
 148
 149       <dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül,  OpenSSL tarafından sağlanan
 150         SSL/TLS şifreleme protokollerine bir arayüzdür.</dd>
 151
 152       <dt><module>mod_dav</module></dt>
 153
 154       <dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül, site içeriğinin destek ve bakımı
 155         için HTTP dağıtık yazım ve sürüm yönetimi (DAV - Distributed
 156         Authoring and Versioning) belirtimini gerçekler.</dd>
 157
 158       <dt><module>mod_deflate</module></dt>
 159
 160       <dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül sayesinde ağ band genişliğinden
 161         daha verimli yararlanabilmek için içeriğin sıkıştırılarak
 162         gönderilmesini talep eden tarayıcıların desteklenmesi mümkün
 163         olmuştur.</dd>
 164
 165       <dt><module>mod_auth_ldap</module></dt>
 166
 167       <dd>Apache 2.0.41’de yeni olan bu modül, HTTP temel kimlik
 168         doğrulamasında kullanılan delillerin saklanması için LDAP
 169         veritabanının kullanılabilmesini mümkün kılar. Kardeş modülü olan
 170         <module>mod_ldap</module> ise bağlantı havuzlaması ve sonuçların
 171         önbelleğe alınması ile ilgilenir.</dd>
 172
 173       <dt><module>mod_auth_digest</module></dt>
 174
 175       <dd>Paylaşımlı belleği kullanan süreçlere karşı oturum önbelleklemesi
 176         için ek destek içerir.</dd>
 177
 178       <dt><module>mod_charset_lite</module></dt>
 179
 180       <dd>Apache 2.0’da yeni olan bu deneysel modül, karakter kümesi
 181         dönüşümleri veya kaydı için destek sağlar.</dd>
 182
 183       <dt><module>mod_file_cache</module></dt>
 184
 185       <dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül, Apache 1.3’teki
 186         <code>mod_mmap_static</code> modülünün işlevselliğini içermenin
 187         yanında buna önbellekleme yetenekleri de ekler.</dd>
 188
 189       <dt><module>mod_headers</module></dt>
 190
 191       <dd>Bu modül Apache 2.0’da daha esnek hale getirilmiştir. Artık
 192         <module>mod_proxy</module> tarafından kullanılan istek başlıkları
 193         değiştirilebilmekte ve bunlar yanıt başlıklarına şartlı olarak
 194         atanabilmektedir.</dd>
 195
 196       <dt><module>mod_proxy</module></dt>
 197
 198       <dd>Bu modül HTTP/1.1 uyumlu vekaleti daha güvenilir kılmak ve yeni
 199         süzgeç alt yapısının getirilerinden de yararlanmak amacıyla yeni
 200         baştan yazılmıştır. Bunun yanında, <directive module="mod_proxy"
 201         type="section">Proxy</directive> bölümünün yeni hali vekil siteleri
 202         desteklemek bakımından daha okunabilir (ve kendi içinde daha hızlı)
 203         olması sağlanmıştır; <code>&lt;Directory "proxy:..."&gt;</code>
 204         yapılandırması artık desteklenmemektedir. Modül,
 205         <code>proxy_connect</code>, <code>proxy_ftp</code> ve
 206         <code>proxy_http</code> şeklinde her biri belli bir protokolü
 207         destekleyen ayrı modüllere bölünmüştür.</dd>
 208
 209       <dt><module>mod_negotiation</module></dt>
 210
 211       <dd>Yeni <directive module="mod_negotiation"
 212         >ForceLanguagePriority</directive> yönergesi sayesinde istemciye
 213         “Kabul edilebilir bir gösterim çeşidi yok” ya da “Çok sayıda seçim
 214         belirtilmiş” yanıtını döndürmek yerine tüm durumlara uyan bir
 215         sayfanın gönderilebilmesi sağlanmıştır. Bundan başka, uzlaşım ve
 216         <code>MultiViews</code> algoritmaları daha tutarlı sonuçlar elde
 217         etmek amacıyla elden geçirilmiş ve belge içeriği ile daha iyi eşleşen
 218         yeni bir tür eşlem yapısı sağlanmıştır.</dd>
 219
 220       <dt><module>mod_autoindex</module></dt>
 221
 222       <dd>Dizin içeriklerinin özdevimli listelenmesi artık HTML tabloları
 223         kullanılacak şekilde yapılandırılabilmektedir. Böylece sayfa daha iyi
 224         biçemlenebilmekte, içerik daha hassas sıralanabilmekte, sürüm
 225         numarasına göre sıralama yapılabilmekte ve dosya ismi kalıpları
 226         kullanılarak sadece istenen içerik listelenebilmektedir.</dd>
 227
 228       <dt><module>mod_include</module></dt>
 229
 230       <dd>Yeni yönergeler, değiştirilecek SSI elemanları için öntanımlı
 231         başlangıç ve bitiş etiketlerine izin vermekte, hataların ve zaman
 232         biçemleme yapılandırmalarının SSI belgesinde değil ana yapılandırma
 233         dosyasında bulunması mümkün olmaktadır. Düzenli ifadelerin gruplanmış
 234         sonuçları (Perl düzenli ifade sözdizimi kullanılmaktadır)
 235         <module>mod_include</module> modülünün <code>$0</code> ..
 236         <code>$9</code> değişkenleri sayesinde kullanılabilmektedir.</dd>
 237
 238       <dt><module>mod_auth_dbm</module></dt>
 239
 240       <dd><directive module="mod_auth_dbm">AuthDBMType</directive> yönergesi
 241         sayesinde artık çok sayıda DBM tarzı veritabanı türü
 242         desteklenmektedir.</dd>
 243     </dl>
 244   </section>
 245 </manualpage>
 246