Merge branch 'MacVim'
[MacVim/KaoriYa.git] / runtime / tutor / tutor.eo
blob2ac06893c093b8df32cdb630c2e0a7b03a2558fa
1 ==============================================================================
2 =  B o n v e n o n  al  la  I n s t r u i l o  de  V I M  -  Versio 1.7.eo.2 =
3 ==============================================================================
5    Vim estas tre potenca redaktilo, kiu havas multajn komandojn, tro da ili
6    por æion klarigi en instruilo kiel æi tiu. Æi tiu instruilo estas
7    fasonita por priskribi sufiæajn komandojn, por ke vi kapablu uzi Vim
8    kun sufiæa facileco.
10    La tempo bezonata por plenumi la kurson estas 25-30 minutoj, kaj dependas
11    de kiom da tempo estas uzata por eksperimenti.
13    ATENTU:
14    La komandoj en la lecionoj þanøos la tekston. Kopiu tiun æi dosieron
15    por ekzerci vin (se vi lanæis "vimtutor", tiam estas jam kopio).
17    Gravas memori, ke æi tiu instruilo estas organizata por instrui per
18    la uzo. Tio signifas, ke vi devas plenumi la komandojn por bone lerni
19    ilin. Se vi nur legas la tekston, vi forgesos la komandojn!
21    Nun, certigu, ke la majuskla baskulo NE estas en reøimo majuskla,
22    kaj premu la klavon  j  sufiæe da fojoj por movi la kursoron, kaj por
23    ke la leciono 1.1 plenigu la ekranon.
25 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
26                          Leciono 1.1:  MOVI LA KURSORON
29   ** Por movi la kursoron, premu la h,j,k,l klavojn kiel montrite. **
30          ^
31          k        Konsilo: La klavo h estas la plej liva kaj movas liven.
32    < h       l >           La klavo l estas la plej dekstra kaj movas dekstren.
33          j                 La klavo j aspektas kiel malsuprena sago.
34          v
35   1. Movu la kursoron sur la ekrano øis kiam vi sentas vin komforta.
37   2. Premu la klavon (j) øis kiam øi ripetas.
38      Vi nun scias, kiel moviøi al la sekvanta leciono
40   3. Uzante la malsuprenan klavon, moviøu al la leciono 1.2.
42 RIMARKO: Se vi dubas pri tio, kion vi premis, premu <ESK> por reiri al
43          la normala reøimo. Tiam repremu la deziratan komandon.
45 RIMARKO: La klavoj de la kursoro devus ankaý funkcii. Sed uzante hjkl,
46          vi kapablos moviøi pli rapide post kiam vi kutimiøos.
48 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
49                            Leciono 1.2:  ELIRI EL VIM
52   !! RIMARKO: Antaý ol plenumi iujn subajn paþojn ajn, legu la tutan lecionon!!
54   1. Premu la klavon <ESK> (por certigi, ke vi estas en normala reøimo).
56   2. Tajpu:       :q! <Enenklavo>.
57      Tio eliras el la rekdaktilo, SEN konservi la þanøojn, kiujn vi faris.
59   3. Kiam vi vidas la þelinviton, tajpu la komandon kiun vi uzis por eniri
60      en æi tiu instruilo. Tio estus:   vimtutor <Enenklavo>
62   4. Se vi memoris tiujn paþojn kaj sentas vin memfida, plenumu la paþojn
63      1 øis 3 por eliri kaj reeniri la redaktilon.
65 RIMARKO: :q! <Enenklavo> eliras sen konservi la þanøojn, kiujn vi faris.
66          Post kelkaj lecionoj, vi lernos kiel konservi la þanøojn al dosiero.
68   5. Movu la kursoron suben øis la leciono 1.3.
70 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
71                    Leciono 1.3:  REDAKTO DE TEKSTO - FORVIÞO
74              ** Premu  x  por forviþi la signon sub la kursoro. **
76   1. Movu la kursoron al la suba linio markita per --->.
78   2. Por korekti la erarojn, movu la kursoron øis kiam øi estas sur la
79      forviþenda signo.
81   3. Premu la klavon  x  por forviþi la nedeziratan signon.
83   4. Ripetu paþojn 2 øis 4 øis kiam la frazo estas øusta.
86 ---> La boovinno saaltiss ssur laa luuno.
88   5. Post kiam la linio estas øusta, iru al la leciono 1.4
90 RIMARKO: Trairante la instruilon, ne provu memori, lernu per la uzo.
94 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
95                     Leciono 1.4:  REDAKTO DE TEKSTO - ENMETO
98                       ** Premu  i  por enmeti tekston. **
100   1. Movu la kursoron al la unua suba linio markita per --->.
102   2. Por igi la unuan linion sama kiel la dua, movu la kursoron sur la unuan
103      signon post kie la teksto estas enmetenda.
105   3. Premu  i  kaj tajpu la bezonatajn aldonojn.
107   4. Premu <ESK> kiam la eraroj estas korektitaj por reiri al la normala
108      reøimo. Ripetu la paþojn 2 øis 4 por korekti la frazon.
110 ---> Mank en æi linio.
111 ---> Mankas tekston en æi tiu linio.
113   5. Kiam vi sentas vin komforta pri enmeto de teksto, moviøu al la
114      leciono 1.5.
118 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
119                   Leciono 1.5:  REDAKTO DE TEKSTO - POSTALDONO
122                     ** Premu  A  por postaldoni tekston. **
124   1. Movu la kursoron al la unua suba linio markita per --->.
125      Ne gravas sur kiu signo estas la kursoro.
127   2. Premu majusklan  A  kaj tajpu la bezonatajn aldonojn.
129   3. Post kiam la teksto estas aldonita, premu <ESK> por reiri al la normala
130      reøimo.
132   4. Movu la kursoron al la dua linio markita per ---> kaj ripetu la
133      paþojn 2 kaj 3 por korekti la frazon.
135 ---> Mankas teksto el ti
136      Mankas teksto el tiu linio.
137 ---> Mankas ankaý teks
138      Mankas ankaý teksto æi tie.
140   5 Kiam vi sentas vin komforta pri postaldono de teksto, moviøu al la
141     leciono 1.6
144 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
145                          Leciono 1.6:  REDAKTI DOSIERON
147                 ** Uzu  :wq  por konservi dosieron kaj eliri. **
149   !! RIMARKO: Antaý ol plenumi iun suban paþon ajn, legu la tutan lecionon!!
151   1. Eliru el la instruilo kiel vi faris en la leciono 1.2:  :q!
153   2. Æe la þelinvito, tajpu æi tiun komandon:  vim tutor <Enenklavo>
154      'vim' estas la komando por lanæi la redaktilon Vim, 'tutor' estas la
155      dosiernomo de la dosiero, kiun vi volas redakti.  Uzu dosieron, kiu
156      þanøeblas.
158   3. Enmetu kaj forviþu tekston, kiel vi lernis en la antaýaj lecionoj.
160   4. Konservu la dosieron kun þanøoj kaj eliru el Vim per:  :wq  <Enenklavo>
162   5. Relanæu la instruilon vimtutor kaj moviøu suben al la sekvanta resumo.
164   6. Post kiam vi legis la suprajn paþojn, kaj komprenis ilin: faru ilin.
167 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
168                                 Leciono 1 RESUMO
171   1. La kursoro moviøas aý per la sagoklavoj, aý per la klavoj hjkl.
172         h (liven)     j (suben)      k (supren)     l (dekstren)
174   2. Por lanæi Vim el la þelinvito, tajpu:  vim DOSIERNOMO <Enenklavo>
176   3. Por eliri el Vim, tajpu:  <ESK>  :q! <Enenklavo>  por rezigni la þanøojn
178   4. Por forviþi la signojn æe la pozicio de la kursoro, tajpu:  x
180   5. Por enmeti aý postaldoni tekston, tajpu:
181           i  tajpu enmetendan tekston        <ESK>
182              enmetas tekston antaý la kursoro
184           A  tajpu la postaldonendan tekston <ESK>
185              postaldonas post la kursoro
187 RIMARKO: Premo de <ESK> iras al la normala reøimo, aý rezignas la
188          nedeziratan aý parte plenumita komando.
190 Nun daýrigu al la leciono 2.
193 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
194                         Leciono 2.1: KOMANDOJ DE FORVIÞO
197                       ** Tajpu  dw  por forviþi vorton. **
199   1. Premu  <ESK>  por certigi, ke vi estas en normala reøimo.
201   2. Movu la kursoron al la linio markita per --->.
203   3. Movu la kursoron al la komenco de vorto, kiu forviþendas.
205   4. Tajpu   dw   por forviþi la vorton.
207   RIMARKO: La litero  d  aperos en la lasta linio sur la ekrano kiam vi
208            tajpas øin. Vim atendas øis kiam vi tajpas  w .  Se vi vidas
209            alian signon ol  d  vi tajpis ion mise; premu  <ESK>  kaj
210            rekomencu.
212 ---> Estas iuj vortoj kiuj Zamenhof ne devus esti akuzativo en æi tiu frazo.
214   5. Ripetu paþojn 3 kaj 4 øis kiam la frazo estas øusta kaj moviøu al la
215      leciono 2.2.
218 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
219                      Leciono 2.2: PLIAJ KOMANDOJ DE FORVIÞO
222                ** Tajpu  d$  por forviþi la finon de la linio. **
224   1. Premu  <ESK>  por certigi, ke vi estas en normala reøimo.
226   2. Movu la kursoron sur la suban linion markita per --->.
228   3. Movu la kursoron æe la fino de la øusta linio (POST la unua . ).
230   4. Tajpu   d$   por forivþi øis la fino de la linio.
232 ---> Iu tajpis la finon de æi tiu linio dufoje. fino de æi tiu linio dufoje.
235   5. Moviøu al la leciono 2.3 por kompreni kio okazas.
239 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
240                      Leciono 2.3: PRI OPERATOROJ KAJ MOVOJ
243   Multaj komandoj, kiuj þanøas la tekston, estas faritaj de operatoro kaj
244   movo. La formato de komando de forviþo per la operatoro de forviþo  d
245   estas kiel sekvas:
247        d   movo
249   Kie:
250     d      - estas la operatoro de movo
251     movo   - estas tio, pri kio la operatoro operacios (listigita sube)
253   Mallonga listo de movoj:
254     w - øis la komenco de la sekvanta vorto, krom øia unua signo.
255     e - øis la fino de la nuna vorto, krom la lasta signo.
256     $ - øis la fino de la linio, krom la lasta signo.
258   Do tajpo de   'de'   forviþos ekde la kursoro øis la fino de la vorto.
260 RIMARKO: Premo de nur la movo en Normala reøimo sen operatoro movos
261          la kursoron kiel specifite.
264 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
265                        Leciono 2.4: UZI NOMBRON POR MOVO
267              ** Tajpo de nombro antaý movo ripetas øin laýfoje. **
269   1. Movu la kursoron æe la komenco de la suba linio markita per --->.
271   2. Tajpu  2w  por movi la kursoron je du vortoj antaýen.
273   3. Tajpu  3e  por movi la kursoron æe la fino de la tria vorto antaýen.
275   4. Tajpu  0  (nul) por moviøi æe la komenco de la linio.
278   5. Ripetu paþojn 2 øis 3 kun malsamaj nombroj.
280 ---> Tio estas nur linio kun vortoj, kie vi povas moviøi.
282   6. Moviøu al la leciono 2.5.
285 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
286                     Leciono 2.5: UZI NOMBRON POR FORVIÞI PLI
289             ** Tajpo de nombro kun operatoro ripetas øin laýfoje. **
291   En la kombina¼o de la operatoro de forviþo, kaj movo kiel menciita
292   æi-supre, eblas aldoni nombron antaý la movo por pli forviþi:
293         d  nombro   movo
295   1. Movu la kursoron æe la unua MAJUSKLA vorto en la linio markita per --->.
297   2. Tajpu  d2w  por forviþi la du MAJUSKLAJN vortojn
299   3. Ripetu paþojn 1 øis 2 per malsama nombro por forviþi la sinsekvajn
300      MAJUSKLAJN vortojn per unu komando
302 ---> Tiu AB CDE linio FGHI JK LMN OP de vortoj estas Q RS TUV purigita.
305 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
306                     Leciono 2.6: OPERACII SUR LINIOJ
309                    ** Tajpu  dd  por forviþi tutan linion. **
311   Pro la ofteco de forviþo de tuta linio, la verkisto de Vi decidis, ke
312   estus pli facile simple tajpi du d-ojn  por forviþi linion.
314   1. Movu la kursoron sur la duan linion en la suba frazo.
315   2. Tajpu  dd  por forviþi la linion.
316   3. Nun moviøu al la kvara linio.
317   4. Tajpu   2dd   por forviþi du liniojn.
319 ---> 1)  Rozoj estas ruøaj,
320 ---> 2)  Þlimo estas amuza,
321 ---> 3)  Violoj estas bluaj,
322 ---> 4)  Mi havas aýton,
323 ---> 5)  Horloøoj diras kioma horo estas,
324 ---> 6)  Sukero estas dolæa,
325 ---> 7)  Kaj tiel vi estas.
328 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
329                        Leciono 2.7: LA KOMANDO DE MALFARO
332  ** Premu u por malfari la lastajn komandojn, U por ripari la tutan linion. **
334   1. Movu la kursoron æe la suba linio markita per ---> kaj metu øin sur
335      la unuan eraron.
336   2. Tajpu  x  por forviþi la unuan nedeziratan signon.
337   3. Nun tajpu  u  por malfari la lastan plenumitan komandon.
338   4. Æi-foje, riparu æiujn erarojn en la linio kaj øia originala stato.
339   5. Nun tajpu majusklan  U  por igi la linion al øia antaýa stato.
340   6. Nun tajpu  u  kelkfoje por malfari la  U  kaj antaýajn komandojn.
341   7. Nun tajpu CTRL-R (premante la CTRL klavon dum vi premas R) kelkfoje
342      por refari la komandojn (malfari la malfarojn).
344 ---> Koorektii la erarojn sur tiuu æi liniio kaj remettu illlin per malfaro.
346   8. Tiuj estas tre utilaj komandoj.  Nun moviøu al la leciono 2 RESUMO.
349 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
350                                 Leciono 2 RESUMO
353   1. Por forviþi ekde la kursoro øis la sekvanta vorto, tajpu:    dw
354   2. Por forviþi ekde la kursoro øis la fino de la linio, tajpu:  d$
355   3. Por forviþi tutan linion, tajpu:                             dd
357   4. Por ripeti movon, antaýmetu nombron:                         2w
358   5. La formato de þanøa komando estas:
359            operatoro   [nombro]   movo
361      kie:
362        operatoro - estas tio, kio farendas, kiel  d  por forviþi
363        [nombro]  - estas opcia nombro por ripeti la movon
364        movo      - movas sur la teksto por operacii, kiel ekzemple  w (vorto),
365                    $ (øis fino de linio), ktp.
367   6. Por moviøi al la komenco de la linio, uzu nul:  0
369   7. Por malfari antaýajn agojn, tajpu:               u (minuskla u)
370      Por malfari æiujn þanøojn sur la linio, tajpu:   U (majuskla U)
371      Por refari la malfarojn, tajpu:                  CTRL-R
374 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
375                          Leciono 3.1 LA KOMANDO DE METO
378     ** Tajpu  p  por meti tekston forviþitan antaýe post la kursoro. **
380   1. Movu la kursoron æe la unua ---> suba linio.
382   2. Tajpu  dd  por forviþi la linion kaj konservi øin ene de reøistro de Vim.
384   3. Movu la kursoron æe la linio c), SUPER kie la forviþita linio devus esti.
386   4. Tajpu  p  por meti la linion sub la kursoron.
388   5. Ripetu la paþojn 2 øis 4 por meti æiujn liniojn en la øusta ordo.
390 ---> d) Æu ankaý vi povas lerni?
391 ---> b) Violoj estas bluaj,
392 ---> c) Inteligenteco lerneblas,
393 ---> a) Rozoj estas ruøaj,
396 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
397                      Leciono 3.2 LA KOMANDO DE ANSTATAÝIGO
400        ** Tajpu  rx  por anstataýigi la signon æe la kursoro per  x . **
403   1. Movu la kursoron æe la unua suba linio markita per --->.
405   2. Movu la kursoron øis la unua eraro.
407   3. Tajpu  r  kaj la signon, kiu devus esti tie.
409   4. Ripetu paþojn 2 kaj 3 øis kiam la unua linio egalas la duan.
411 ---> Kiem tiu lanio estis tajpita, iu pramis la naøuftajn klovojn!
412 ---> Kiam tiu linio estis tajpita, iu premis la neøustajn klavojn!
414   5. Nun moviøu al la leciono 3.3.
416 Rimarko: Memoru, ke vi devus lerni per uzo, kaj ne per memorado.
419 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
420                        Leciono 3.3 LA OPERATORO DE ÞANØO
423               ** Por þanøi øis la fino de la vorto, tajpu  ce . **
425   1. Movu la kursoron æe la unua suba linio markita per --->.
427   2. Metu la kursoron sur la  d  en  lduzw
429   3. Tajpu  ce  kaj la øustan vorton (en tiu æi kazo, tajpu inio ).
431   4. Premu <ESK> kaj moviøu al la sekvanta signo, kiu bezonas þanøon.
433   5. Ripetu la paþojn 3 kaj 4 øis kiam la unua frazo egalas la duan.
435 ---> Tiu lduzw havas kelkajn vortojn, kiii bezas þanøon per la þanøooto.
436 ---> Tiu linio havas kelkajn vortojn, kiuj bezonas þanøon per la þanøoperatoro.
439 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
440                          Leciono 3.4 PLIAJ ÞANØOJ PER c
443        ** La operatoro de þanøo uzeblas kun la sama movo kiel forviþo. **
445   1. La operatoro de þanøo funkcias sammaniere kiel forviþo. La formato estas:
447        c    [nombro]   movo
449   2. La movoj estas samaj, kiel ekzemple   w (vorto) kaj $ (fino de linio).
451   3. Moviøu æe la unua suba linio markita per --->.
453   4. Movu la kursoron al la unua eraro.
455   5. Tajpu  c$  kaj tajpu la reston de la linio kiel la dua kaj premu <ESK>.
457 ---> La fino de æi tiu linio bezonas helpon por igi øin same kiel la dua.
458 ---> La fino de æi tiu linio bezonas korektojn per uzo de la komando  c$
460 RIMARKO:  Vi povas uzi la klavon Retropaþo por korekti erarojn dum vi tajpas.
463 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
464                                 Leciono 3 RESUMO
467   1. Por remeti tekston, kiun vi ¼us forviþis, tajpu  p. Tio metas la
468      forviþitan tekston POST la kursoro (se linio estis forviþita, øi
469      iros en la linion sub la kursoro).
471   2. Por anstataýigi la signon sub la kursoro, tajpu  r  kaj tiam la signon
472      kion vi deziras havi tie.
474   3. La operatoro de þanøo ebligas al vi þanøi ekde la kursoro, øis kie
475      la movo iras.  Ekz. tajpu  ce  por þanøi ekde la kursoro øis la fino
476      de la vorto,  c$  por þanøi øis la fino de la linio.
478   4. La formato de þanøo estas:
480          c    [nombro]   movo
482 Nun daýrigu al la sekvanta leciono.
485 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
486               Leciono 4.1: POZICIO DE KURSORO KAJ STATO DE DOSIERO
489   ** Tajpu CTRL-G por montri vian pozicion en la dosiero kaj la dosierstaton.
490      Tajpu  G  por moviøi al linio en la dosiero. **
492   RIMARKO: Legu la tutan lecionon antaý ol plenumi iun paþon ajn!!
494   1. Premu la klavon Ctrl kaj premu  g . Oni nomas tion CTRL-G.
495      Mesaøo aperos æe la suba parto de la paøo kun la dosiernomo kaj la
496      pozicio en la dosiero. Memoru la numeron de la linio por paþo 3.
498   RIMARKO: Vi eble vidas la pozicion de la kursoro æe la suba dekstra
499            angulo de la ekrano. Tio okazas kiam la agordo 'ruler' estas
500            þaltita (vidu  :help 'ruler')
502   2. Premu  G  por moviøi æe la subo de la dosiero.
503      Tajpu gg  por moviøi æe la komenco de la dosiero.
505   3. Tajpu la numeron de la linio kie vi estis kaj poste G .  Tio removos
506      vin al la linio, kie vi estis kiam vi unue premis CTRL-G.
508   4. Se vi sentas vin komforta, plenumu paþojn 1 øis 3.
511 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
512                         Leciono 4.2 LA KOMANDO DE SERÆO
515              ** Tajpu  /  kaj poste frazon por seræi la frazon. **
517   1. En normala reøimo, tajpu la  /  signon.  Rimarku, ke øi kaj la kursoro
518      aperas æe la suba parto de la ekrano kiel por la  :  komando.
520   2. Nun tajpu 'errarro' <Enenklavo>.
521      Tio estas la vorto, kion vi volas seræi.
523   3. Por seræi la saman frazon denove, simple tajpu  n .
524      Por seræi la saman frazon denove en la retrodirekto, tajpu  N .
526   4. Por seræi frazon en la retrodirekto, uzu  ?  anstataý  / .
528   5. Por reiri tien, el kie vi venis, premu  CTRL-O (Premu Ctrl kaj o
529      literon o).  Ripetu por pli retroiri.  CTRL-I iras antaýen.
531 ---> "errarro" ne estas maniero por literumi eraro; errarro estas eraro.
533 RIMARKO: Kiam la seræo atingas la finon de la dosiero, øi daýras æe la
534          komenco, krom se la agordo 'wrapscan' estas malþaltita.
537 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
538                      Leciono 4.3 SERÆO DE KONGRUAJ KRAMPOJ
541                  ** Tajpu  %  por trovi kongruan ), ] aý  } **
543   1. Poziciu la kursoron sur iun (, [ aý { en la linio markita per --->.
545   2. Nun tajpu la  %  signon.
547   3. La kursoro moviøas al la kongrua krampo.
549   4. Tajpu  %  por movi la kursoron al la alia kongrua krampo.
551   5. Movu la kursoron al la alia (, ), [, ], {, } kaj observu tion,
552      kion  %  faras.
554 ---> Æi tiu ( estas testa linio kun (-oj, [-oj, ]-oj kaj {-oj, }-oj en øi. ))
557 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
558                      Leciono 4.4 LA KOMANDO DE ANSTATAýIGO
561      ** Tajpu  :s/malnova/nova/g  por anstataýigi 'nova' per 'malnova'. **
563   1. Movu la kursoron al la suba linio markita per --->.
565   2. Tajpu  :s/laa/la <Enenklavo> .  Rimarku, ke la komando þanøas nur la
566      unuan okaza¼on de "laa" en la linio.
568   3. Nun tajpu  :s/laa/la/g .  Aldono de  g  opcio signifas mallokan
569      anstataýigon en la linio. Øi þanøas æiujn okaza¼ojn de "laa" en la
570      linio.
572 ---> laa plej bona tempo por vidi florojn estas en laa printempo.
574   4. Por þanøi æiujn okaza¼ojn de iu æena signo inter du linioj,
575      tajpu    :#,#s/malnova/nova/g   kie #,# estas la numeroj de linioj de la
576                                      intervalo de la linioj kie la anstataýigo
577                                      okazos.
578      Tajpu    :%s/malnova/nova/g     por þanøi æiujn okaza¼ojn en la tuta
579                                      dosiero.
580      Tajpu    :s/malnova/nova/gc     por trovi æiujn okaza¼ojn en la tuta
581                                      dosiero, kun invitilo æu anstataýigi
582                                      aý ne.
585 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
586                                 Leciono 4 RESUMO
588   1. CTRL-G  vidigas vian pozicion en la dosiero kaj la staton de la dosiero.
589             G  movas la kursoron al la fino de la dosiero.
590      numero G  movas la kursoron al numero de tiu linio.
591            gg  movas la kursoron al la unua linio.
593   2. Tajpo de  /  kaj frazon seræas la frazon antaýen.
594      Tajpo de  ?  kaj frazon seræas la frazon malantaýen.
595      Post seræo, tajpu n por trovi la sekvantan okaza¼on en la sama direkto aý
596      N por seræi en la mala direkto.
597      CTRL-O movas vin al la antaýaj pozicioj, CTRL-I al la novaj pozicioj.
599   3. Tajpo de  %  kiam la kursoro estas sur (,),[,],{ aý } moviøas al øia
600      kongruo.
602   4. Por anstataýigi 'nova' en la unua 'malnova' en linio :s/malnova/nova
603      Por anstataýigi 'nova' en æiuj 'malnova'-oj en linio :s/malnova/nova/g
604      Por anstataýigi frazon inter du #-aj linioj          :#,#s/malnova/nova/g
605      Por anstataýigi æiujn okaza¼ojn en la dosiero        :%s/malnova/nova/g
606      Por demandi konfirmon æiu-foje, aldonu 'c'           :%s/malnova/nova/gc
609 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
610                    Leciono 5.1 KIEL PLENUMI EKSTERAN KOMANDON
613      ** Tajpu  :!  sekvata de ekstera komando por plenumi la komandon. **
615   1. Tajpu la konatan komandon  :  por pozicii la kursoron æe la suba parto
616      de la ekrano. Tio ebligas tajpadon de komando en komanda linio.
618   2. Nun tajpu la  !  (krisigno) signon. Tio ebligas al vi plenumi iun
619      eksteran þelan komandon ajn.
621   3. Ekzemple, tajpu  ls  post ! kaj tajpu <Enenklavo>. Tio listigos la
622      enhavon de la dosierujo, same kiel se vi estis en þela invito.
623      Aý uzu  :!dir  se ls ne funkcias.
625 RIMARKO: Eblas plenumi iun eksteran komandon ajn tiamaniere, ankaý kun
626          argumentoj.
628 RIMARKO: Æiuj  :  komandoj devas finiøi per tajpo de <Enenklavo>
629          Ekde nun, ni ne plu mencios tion.
632 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
633                     Leciono 5.2 PLI PRI KONSERVO DE DOSIERO
636    ** Por konservi la faritajn þanøojn en la teksto, tajpu  :w DOSIERNOMO. **
638   1. Tajpu  !dir  aý  !ls  por akiri liston de via dosierujo.
639      Vi jam scias, ke vi devas tajpi <Enenklavo> post tio.
641   2. Elektu dosieron, kiu ne jam ekzistas, kiel ekzemple TESTO.
643   3. Nun tajpu:   :w TESTO   (kie TESTO estas la elektita dosiernomo)
645   4. Tio konservas la tutan dosieron (instruilon de Vim) kun la nomo TESTO.
646      Por kontroli tion, tajpu   :!dir   aý   !ls   denove por vidigi vian
647      dosierujon.
649 RIMARKO: Se vi volus eliri el Vim kaj restartigi øin denove per  vim TESTO,
650          la dosiero estus precize same kiel kopio de la instruilo kiam vi
651          konservis øin.
653   5. Nun forviþu la dosieron tajpante (MS-DOS):     :!del TESTO
654                                    aý (UNIKSO):     :!rm TESTO
657 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
658                     Leciono 5.3 APARTIGI KONSERVENDAN TESTON
661     ** Por konservi parton de la dosiero, tajpu   v  movo  :w DOSIERNOMO **
663   1. Movu la kursoron al tiu linio.
665   2. Premu  v  kaj movu la kursoron al la kvina suba ero.  Rimarku, ke la
666      teksto emfaziøas.
668   3. Premu la  :  signon.  Æe la fino de la ekrano  :'<,'>  aperos.
670   4. Tajpu  w TESTO  , kie TESTO estas dosiernomo, kiu ne jam ekzistas.
671      Kontrolu, ke vi vidas  :'<,'>w TESTO  antaý premi <Enenklavo>.
673   5. Vim konservos la apartigitajn liniojn al la dosiero TESTO.  Uzu  :dir
674      aý  :!ls  por vidigi øin.  Ne forviþu øin.  Ni uzos øin en la sekvanta
675      leciono.
677 RIMARKO: Premo de  v  komencas Viduman apartigon.  Vi povas movi la kursoron
678          por pligrandigi aý malpligrandigi la apartigon. Tiam vi povas uzi
679          operatoron por plenumi ion kun la teksto.  Ekzemple,  d  forviþas
680          la tekston.
683 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
684                    Leciono 5.4 AKIRI KAJ KUNFANDI DOSIEROJN
687          ** Por enmeti la enhavon de dosiero, tajpu  :r DOSIERNOMON **
689   1. Movu la kursoron ¼us super æi tiu linio.
691 RIMARKO: Post plenumo de paþo 2, vi vidos tekston el la leciono 5.3.  Tiam
692          moviøu SUBEN por vidi tiun lecionon denove.
694   2. Nun akiru vian dosieron TESTO uzante la komandon   :r TESTO   kie TESTO
695      estas la nomo de la dosiero, kiun vi uzis.
696      La dosiero, kion vi akiras, estas metita sub la linio de la kursoro.
698   3. Por kontroli, æu la dosiero akiriøis, retromovu la kursoron kaj rimarku,
699      ke estas nun du kopioj de la leciono 5.3, la originala kaj la versio mem
700      de la dosiero.
702 RIMARKO: Vi nun povas legi la eliron de ekstera komando. Ekzemple,
703         :r !ls  legas la eliron de la komando ls kaj metas øin sub la
704         kursoron.
707 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
708                                 Leciono 5 RESUMO
711   1.  :!komando  plenumas eksteran komandon.
713       Iuj utilaj ekzemploj estas:
714         (MS-DOS)           (UNIKSO)
715          :!dir              :!ls            - listigas dosierujon
716          :!del DOSIERNOMO   :!rm DOSIERNOMO - forviþas la dosieron DOSIERNOMO
718   2.  :w DOSIERNOMO  konservas la nunan dosieron de Vim al disko kun la
719       nomo DOSIERNOMO.
721   3.  v  movo  :w DOSIERNOMO  konservas la Viduman apartigon de linioj en
722       dosiero DOSIERNOMO.
724   4. :r DOSIERNOMO  akiras la dosieron DOSIERNOMO el la disko kaj metas
725      øin sub la pozicion de la kursoro.
727   5. :r !dir  legas la eligon de la komando dir kaj metas øin sub la
728      pozicion de la kursoro.
731 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
732                        Leciono 6.1 LA KOMANDO DE MALFERMO
735   ** Tajpu o por malfermi linion sub la kursoro kaj eniri Enmetan reøimon. **
737   1. Movu la kursoron al la suba linio markita per --->.
739   2. Tajpu la minusklan literon  o  por malfermi linion SUB la kursoro kaj
740      eniri la Enmetan reøimon.
742   3. Nun tajpu tekston kaj premu <ESK> por eliri la Enmetan reøimon.
744 ---> Post tajpo de  o  la kursoro moviøas al la malfermata linio en
745      Enmeta reøimo.
747   4. Por malfermi linion SUPER la kursoro, nur tajpu majusklan  O  ,
748      anstataý minusklan  o.  Provu tion per la suba linio.
750 ---> Malfermu linion SUPER tiu tajpante O dum la kursoro estas sur tiu linio.
753 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
754                       Leciono 6.2 LA KOMANDO DE POSTALDONO
757                   ** Tajpu  a  por enmeti POST la kursoro. **
759   1. Movu la kursoron æe la komenco de la linio markita per --->.
761   2. Premu  e  øis kiam la kursoro estas æe la fino de  li.
763   3. Tajpu  a  (minuskle) por aldoni tekston POST la kursoro.
765   4. Kompletigu la vorton same kiel la linio sub øi.  Premu <ESK> por
766      eliri la Enmetan reøimon.
768   5. Uzu  e  por moviøi al la sekvanta nekompleta vorto kaj ripetu
769      paþojn 3 kaj 4.
771 ---> Æi tiu lin ebligos vin ekz vin postal tekston al linio.
772 ---> Æi tiu linio ebligos vin ekzerci vin postaldoni tekston al linio.
774 RIMARKO: Æiu  a, i kaj A  iras al la sama Enmeta reøimo, la nura malsamo
775          estas tie, kie la signoj estas enmetitaj.
778 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
779                     Leciono 6.3 ALIA MANIERO POR ANSTATAÝIGI
782           ** Tajpu majusklan  R  por anstataýigi pli ol unu signo. **
784   1. Movu la kursoron al la unua suba linio markita per --->.  Movu la
785      kursoron al la komenco de la unua  xxx .
787   2. Nun premu  R  kaj tajpu la nombron sub øi en la dua linio, por ke øi
788      anstataýigu la xxx .
790   3. Premu <ESK> por foriri la Anstataýigan reøimon. Rimarku, ke la cetera
791      parto de la linio restas neþanøata.
793   4. Ripetu la paþojn por anstataýigi la restantajn xxx.
795 ---> Aldono de 123 al xxx donas al vi xxx.
796 ---> Aldono de 123 al 456 donas al vi 579.
798 RIMARKO: Anstataýiga reøimo estas same kiel Enmeta reøimo, sed æiu signo
799          tajpita forviþas ekzistan signon.
802 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
803                       Leciono 6.4 KOPII KAJ ALGLUI TEKSTON
806      ** Uzu la  y  operatoron por kopii tekston, kaj  p  por alglui øin **
809   1. Iru al la linio markita per ---> sube kaj poziciu la kursoron post "a)".
811   2. Komencu la Viduman reøimon per  v  kaj movu la kursoron ¼us antaý "unua".
813   3. Tajpu  y  por kopii la emfazitan tekston.
815   4. Movu la kursoron æe la fino de la linio:  j$
817   5. Tajpu  p  por alglui la tekston.  Tiam tajpu:  a dua <ESK> .
819   6. Uzu Viduman reøimon por apartigi " ero.", kopiu øin per  y , moviøu
820      æe la fino de la sekvanta linio per  j$  kaj algluu la tekston tie
821      per  p .
823 ---> a) tio estas la unua ero.
824      b)
826 RIMARKO: vi povas ankaý uzi  y  kiel operatoro;  yw  kopias unu vorton.
829 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
830                            Leciono 6.5 AGORDI OPCION
833          ** Agordu opcion por ke seræo aý anstataýigo ignoru usklecon **
835   1. Seræu 'ignori' per tajpo de /ignori <Enenklavo>
836      Ripetu plurfoje premante  n .
838   2. Þaltu la opcion 'ic' (ignori usklecon) per:   :set ic
840   3. Nun seræu 'ignori' denove premante  n
841      Rimarku, ke Ignori kaj IGNORI estas nun troveblas.
843   4. Þaltu la opciojn 'hlsearch' kaj 'incsearch':   :set hls is
845   5. Nun retajpu la seræan komandon kaj vidu kio okazas:  /ignore <Enenklavo>
847   6. Por malþalti ignoron de uskleco:  :set noic
849 RIMARKO: Por forigi emfazon de kongruo, tajpu:   :nohlsearch
850 RIMARKO: Se vi deziras ignori usklecon por nur unu seræa komando, uzu  \c
851          en la frazo:  /ignore\c  <Enenklavo>
854 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
855                                 Leciono 6 RESUMO
857   1. Tajpu  o  por malfermi linion SUB la kursoro kaj eki en Enmeta reøimo.
858   1. Tajpu  O  por malfermi linion SUPER la kursoro.
860   2. Tajpu  a  por enmeti tekston POST la kursoro.
861      Tajpu  A  por enmeti tekston post la fino de la linio.
863   3. La  e  komando movas la kursoron al la fino de vorto.
865   4. la  y  operatoro kopias tekston,  p  algluas øin.
867   5. Tajpo de majuskla  R  eniras la Anstataýigan reøimon øis kiam
868      <ESK> estas premita.
870   6. Tajpo de ":set xxx" þaltas la opcion "xxx".  Iuj opcioj estas:
871         'ic' 'ignorecase'     ignori usklecon dum seræo
872         'is' 'incsearch'      montru partan kongruon dum seræo
873         'hls' 'hlsearch'      emfazas æiujn kongruajn frazojn
874      Vi povas uzi aý la longan, aý la mallongan nomon de opcio.
876   7. Antaýaldonu "no" por malþalti la opcion:  :set noic
879 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
880                             Leciono 7.1 AKIRI HELPON
883                           ** Uzu la helpan sistemon **
885   Vim havas ampleksan helpan sistemon. Por komenciøi, provu unu el la tiuj
886   tri:
887         - premu la klavon <HELPO> (se vi havas øin)
888         - premu la klavon <F1> (se vi havas øin)
889         - tajpu   :help <Enenklavo>
891   Legu la tekston en la helpfenestro por trovi kiel helpo funkcias.
892   Tajpu  CTRL-W CTRL-W      por salti de unu fenestro al la alia.
893   Tajpu    :q <Enenklavo>   por fermi la helpan fenestron.
895   Vi povas trovi helpon pri io ajn aldonante argumenton al la komando
896   ":help".  Provu tiujn (ne forgesu premi <Enenklavo>):
898         :help w
899         :help c_CTRL-D
900         :help insert-index
901         :help user-manual
904 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
905                        Leciono 7.2 KREI STARTAN SKRIPTON
908                          ** Ebligu kapablojn de Vim **
910   Vim havas multe pli da kapabloj ol Vi, sed la plej multaj estas defaýlte
911   malþaltitaj.  Por ekuzi la kapablojn, vi devas krei dosieron "vimrc.
913   1. Ekredaktu la dosieron "vimrc".  Tio dependas de via sistemo:
914       :e ~/.vimrc          por Unikso
915       :e $VIM/_vimrc       por MS-Vindozo
917   2. Nun legu la enhavon de la ekzempla "vimrc"
918       :r $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
920   3. Konservu la dosieron per:
921       :w
923   La sekvantan fojon, kiam vi lanæas Vim, øi uzos sintaksan emfazon.
924   Vi povas aldoni æiujn viajn preferatajn agordojn al tiu dosiero "vimrc".
925   Por pli da informoj, tajpu  :help vimrc-intro
928 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
929                              Leciono 7.3 KOMPLETIGO
932              ** Kompletigo de komanda linio per CTRL-D kaj <TAB> **
934   1. Certigu ke Vim estas en kongrua reøimo:  :set nocp
936   2. Rigardu tiujn dosierojn, kiuj ekzistas en la dosierujo:  :!ls  aý  :!dir
938   3. Tajpu la komencon de komando:  :e
940   4. Premu  CTRL-D  kaj Vim montros liston de komandoj, kiuj komencas per "e".
942   5. Premu <TAB>  kaj Vim kompletigos la nomon de la komando al ":edit".
944   6. Nun aldonu spaceton kaj la komencon de ekzistanta nomo:  :edit DOSI
946   7. Premu <TAB>.  Vim kompletigos la nomon (se øi estas unika)
948 RIMARKO: Kompletigo funkcias por multaj komandoj. Nur provu premi CTRL-D kaj
949          <TAB>.  Estas aparte utila por  :help .
951 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
952                                 Leciono 7 RESUMO
955   1. Tajpu  :help  aý premu <F1> aý <Helpo>  por malfermi helpan fenestron.
957   2. Tajpu  :help kmd  por trovi helpon pri  kmd.
959   3. Tajpu  CTRL-W CTRL-W  por salti al alia fenestro.
961   4. Tajpu  :q  to fermi la helpan fenestron.
963   5. Kreu komencan skripton vimrc por konservi viajn agordojn.
965   6. Kiam vi tajpas  :  komandon, premu CTRL-D por vidi æiujn kompleteblojn.
966      Premu <TAB> por uzi unu kompletigon.
969 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
971   Tio konkludas la instruilon de Vim.  Øi celis doni mallongan superrigardon
972   de la redaktilo Vim, nur tio kio sufiæas por ebligi al vi facilan uzon de
973   la redaktilo. Estas nepre nekompleta, æar Vim havas multajn multajn pliajn
974   komandojn. Legu la manlibron: ":help user-manual".
976   Tiu instruilo estis verkita de Michael C. Pierce kaj Robert K. Ware,
977   el la Koloradia Lernejo de Minejoj (Colorado School of Mines) uzante
978   ideojn provizitajn de Charles Smith el la Stata Universitato de Koloradio
979   (Colorado State University)
981   Retpoþto: bware@mines.colorado.edu.
983   Modifita por Vim de Bram Moolenaar.
985   Tradukita en Esperanto de Dominique Pellé, 2008-04-01
986   Retpoþto: dominique.pelle@gmail.com
987   Lasta þanøo: 2009-02-01
989 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~